عادل دمشقی، مدیرعامل شرکت شارینت، توسعه خودروهای برقی را وابسته به اصلاح ساختار اقتصاد انرژی میداند. او تأکید میکند که قیمت فعلی بنزین، بزرگترین مانع توسعه خودروهای برقی در ایران است و اجازه نمیدهد چرخه اقتصادی حملونقل پاک شکل بگیرد. دمشقی میگوید بدون سیاستهای مکمل، افزایش قیمت سوخت نهتنها تأثیر واقعی ندارد بلکه میتواند فشار مستقیم بر خانوارها ایجاد کند. او راهکار را در ایجاد تعادل میان قیمت انرژی، حمایت هدفمند دولتی و بازنگری در الزامات استاندارد میبیند.
خودرو برقی لوکس نیست؛ اقتصاد انرژی ایران آن را لوکس جلوه میدهد
دمشقی با اشاره به تجربه سفر خود به چین میگوید مدیران چند شرکت خودروسازی چینی یک نکته مشترک را تکرار کردند: «تا زمانی که بنزین در ایران از آب ارزانتر باشد، توسعه خودروهای برقی توجیه اقتصادی ندارد.» او این موضوع را «ریشهایترین مانع توسعه خودروهای برقی» در کشور میداند. به گفته او، چرخه انرژی و حملونقل ایران با یک عدمتعادل تاریخی روبهرو است. قیمت بنزین سیگنال غلط به مصرفکننده میدهد، رفتار خرید را تغییر نمیدهد و سرمایهگذار را هم مردد میکند.
در ادامه توضیح میدهد که افزایش قیمت سوخت میتواند یک محرک باشد اما این محرک باید همراه با سیاستگذاری دقیق، حمایت هدفمند و حفاظت از اقشار آسیبپذیر اجرا شود. دمشقی معتقد است اصلاح قیمت سوخت تنها زمانی اثرگذار است که دولت همزمان زیرساخت شارژ، مشوق خرید و تعهد به ثبات قوانین را تضمین کند.
خودرو برقی گران نیست؛ سیاست اشتباه آن را گران کرده است
دمشقی به یک نقد رایج هم پاسخ میدهد: «خودروهای برقی موجود در کشور لوکس و گرانقیمتاند.» او میگوید این گزاره درست است اما علت آن «انتخاب نادرست سبد واردات» است. تاکنون واردات به برندهای گرانقیمت مانند آئودی و فولکسواگن محدود شده است و حتی محصولات اقتصادیتر مثل BYD نیز بهصورت محدود وارد شدهاند.
او میگوید بازار ایران نیاز به خودروهای برقی در محدوده قیمتی پژو ۲۰۶، دنا و محصولات شهری دارد و تا زمانی که سازمان استاندارد در برخی الزامات شهری بازنگری نکند و دولت یارانه هدفمند ارائه ندهد، خودرو برقی در ذهن مردم «کالای لوکس» باقی میماند.
چرا سرمایهگذار وارد بازار شارژ نمیشود؟
بازار زیرساخت شارژ در ایران هنوز چرخه اقتصادی مشخص ندارد. سرمایهگذار نه مدل درآمدی روشن میبیند و نه ضمانت ثبات سیاستها. قیمت پایین بنزین، تقاضای شارژ را کاهش میدهد و بازگشت سرمایه را نامطمئن میکند. از دیدگاه اقتصادی، نظم قیمت انرژی پیام اصلی برای سرمایهگذار است. تا زمانی که این پیام اصلاح نشود، سرمایهگذار علاقهای به توسعه شبکه شارژ سریع، ایستگاههای شهری یا حتی سرمایهگذاری مشترک با خودروسازان نخواهد داشت. این همان حلقهای است که دمشقی روی آن تأکید میکند: «بدون معماری اقتصادی صحیح، فناوری پاک رشد نمیکند.»
تأمین مالی؛ حلقه گمشده برنامه ملی خودرو برقی
دمشقی در بخش پایانی گفتوگو تأکید میکند که حمایت دولت نباید روی کاغذ باقی بماند. او میگوید دولت باید منابع مشخص برای توسعه زیرساخت، نصب شارژرهای عمومی و حمایت از خریداران ناوگان عمومی اختصاص دهد. تجربه کشورهای موفق نشان میدهد که دوره حمایت دولتی، کلید عبور از نقطهصفر بازار خودروهای برقی است. دمشقی با اشاره به این الگو تأکید میکند که ایران هنوز این تعادل را ایجاد نکرده است و نبود این تعادل، یک مانع توسعه خودروهای برقی در سطح ملی ایجاد میکند.