رشد سرمایه‌گذاری بدون تولید در صنعت ایران، چرخه رکودی را عمیق‌تر کرده است. سرمایه‌گذاران پول تزریق می‌کنند، اما کارخانه‌ها ظرفیت واقعی خود را فعال نمی‌کنند و اشتغال جدید ایجاد نمی‌شود.
رشد سرمایه‌گذاری بدون تولید؛ چرا پول تزریق می‌شود اما کارخانه‌ها خوابند؟
مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده است که فعالان صنعتی در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ پروانه‌های بهره‌برداری بیشتری دریافت کردند و هر مجوز به‌طور متوسط ۱۲.۵ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری جذب کرد، اما کارخانه‌ها تولید را کاهش دادند و شاخص مدیران خرید (شامخ) با ۴۷.۸ واحد، ادامه رکود را نشان داد.
تناقض میان سرمایه و اشتغال
بیشتر پروانه‌ها منجر به ایجاد فرصت شغلی نشده‌اند؛ تنها ۵۷ شغل به ازای هر پروانه ایجاد شد. کارشناسان می‌گویند رشد سرمایه‌گذاری بدون تولید واقعی، باعث می‌شود منابع مالی هدر رود و هزینه‌های پروژه‌ها افزایش یابد.
شاخص تولید و صنایع درگیر رکود
صنایع چوب و کاغذ بیشترین افت تولید را با ۲۶ درصد تجربه کرده‌اند. ماشین‌آلات فلزی و دارو نیز به ترتیب با ۱۰.۲ و ۵.۵ درصد کاهش تولید مواجه شده‌اند. در مقابل، صنایع منسوجات و تجهیزات برقی رشد مثبت داشته‌اند، اما این صنایع محدود و جزئی هستند.
چالش‌های ساختاری؛ از انرژی تا مواد اولیه
رکود صنعتی به مشکلات بانکی، محدودیت انرژی و نوسانات نرخ ارز برمی‌گردد. قطعی‌های برق و گاز ظرفیت کارخانه‌ها را کاهش داده و هزینه مواد اولیه وارداتی را غیرقابل پیش‌بینی کرده است. محدودیت دسترسی به مواد اولیه داخلی نیز باعث کاهش عرضه شده است.
راهکار کارشناسان:
برای خروج از این چرخه رکودی، اصلاح تأمین مالی، تضمین ثبات ارزی، رفع محدودیت انرژی و تسهیل دسترسی به مواد اولیه ضروری است. کارشناسان تأکید می‌کنند تنها در صورت اجرای هم‌زمان این اقدامات، رشد سرمایه‌گذاری می‌تواند به تولید واقعی و اشتغال پایدار منجر شود.
