مواد معدنی حیاتی به قلب رقابت ژئوپلیتیک و اقتصادی قرن ۲۱ تبدیل شده‌اند. مواد معدنی حیاتی به سلاح اقتصادی جدید چین تبدیل شده‌اند و آمریکا با چالش جدی برای کاهش وابستگی و تضمین امنیت زنجیره تأمین مواجه است.
سلطه چین بر اتم‌های استراتژیک جهان
مواد معدنی حیاتی امروز همان نقشی را بازی می‌کنند که نفت در قرن بیستم داشت. چین با تثبیت تسلط بر فرآوری و صادرات عناصر کمیاب، عملاً معادلات قدرت جهانی را بازنویسی کرده است. غرب نگران شده و آمریکا از تهدید امنیت ملی سخن می‌گوید.
چین؛ بازیگر مسلط
پکن نه‌تنها استخراج، بلکه پالایش مواد معدنی حیاتی را در انحصار خود گرفته است. سیستم صدور مجوز صادراتی، دسترسی صنایع غربی را محدود کرده و فشار مستقیمی بر زنجیره تولید خودروهای برقی، باتری‌ها و تجهیزات نظامی وارد می‌کند.
آمریکا و بن‌بست وابستگی
واشنگتن تلاش می‌کند با تعرفه‌ها، حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری در معادن جدید، وابستگی خود به چین را کاهش دهد. اما توسعه زیرساخت‌های معدنی سال‌ها زمان می‌برد. تحلیلگران هشدار می‌دهند هر اقدام چین در کنترل صادرات این مواد می‌تواند بحران جهانی ایجاد کند.
اهمیت استراتژیک مواد معدنی
مواد معدنی حیاتی موتور صنایع آینده را روشن می‌کنند؛ از نیمه‌هادی‌ها و توربین‌های بادی تا گوشی‌های هوشمند و سلاح‌های پیشرفته.هر اختلال در تأمین این عناصر، به معنای تهدید مستقیم تولید، اشتغال و امنیت اقتصادی است.
نتیجه‌گیری
مواد‌معدنی‌حیاتی جرقه جنگ اقتصادی جدیدی را زده‌اند و دولت‌ها با نگرانی امنیت ملی خود را به میدان آورده‌اند. اگر آمریکا و اروپا نتوانند زنجیره‌های تأمین مستقل ایجاد کنند، سلطه چین بر آینده اقتصاد و فناوری جهان تثبیت خواهد شد.
