ایران در برابر اسنپبک اروپا با سناریویی پرریسک قرار گرفته است. بازگشت تحریمها میتواند صادرات انرژی، جریان ارز و بازار سرمایه ایران را به شدت تحت فشار قرار دهد.
اروپا با اسنپبک بازی میکند؛ اقتصاد ایران زیر سایه تهدید تحریمها
ایران در برابر اسنپبک اروپا امروز بیش از هر زمان دیگری آسیبپذیر است. مکانیزم اسنپبک در برجام ۲۰۱۵ بهعنوان ابزار بازگرداندن تحریمها طراحی شد، اما در اتحادیه اروپا اجرای خودکار ندارد و نیازمند اجماع سیاسی است. این نکته نشان میدهد اسنپبک بیش از آنکه ابزار حقوقی باشد، به اهرم فشار سیاسی برای بروکسل تبدیل شده است.
با این حال، در صورت فعال شدن، پیامدهای اقتصادی آن برای ایران جدی خواهد بود. تحریمهای ثانویه اروپایی میتواند صادرات نفت، پتروشیمی و دسترسی ایران به سیستم بانکی اروپا را محدود کند. این فشار مستقیماً جریان ارز را کاهش میدهد و بازار داخلی را در معرض نوسان شدید نرخ ارز قرار میدهد.
در بازار سرمایه، ایران در برابر اسنپبک بیشترین ضربه را در صنایع صادراتمحور خواهد خورد. نمادهای پتروشیمی، فلزی و پالایشی احتمالاً با فشار فروش مواجه میشوند. در مقابل، نقدینگی به سمت صنایع کوچکتر و ریالی حرکت میکند؛ اما این جابهجایی نمیتواند زیان اصلی را جبران کند.
اگر اروپا به جای اسنپبک به همان تحریمهای موضوعی و محدود بسنده کند، اقتصاد ایران از یک شوک بزرگ در امان خواهد بود. با این حال، سایه ریسک سیاسی همچنان باقی میماند و سرمایهگذاران خارجی تمایلی به ورود سرمایه پایدار نخواهند داشت.
تحلیلگران معتقدند ایران در برابر اسنپبک باید راهبردی فعال در پیش گیرد: تنوعبخشی به بازارهای صادراتی، تقویت همکاریهای منطقهای و توسعه بازار سرمایه داخلی. این اقدامات میتواند بخشی از اثرات احتمالی بازگشت تحریمها را خنثی کند.