ایمیدرو با اجرای یکی از پیشرفته‌ترین پروژه‌های فناوری در حوزه معدن، آماده رونمایی از سامانه هوشمند اکتشاف ایمیدرو با نام «ماینیدسو» شده است. این سامانه با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، داده‌های اکتشافی کشور را تحلیل و تلفیق می‌کند و نقشه‌های دو و سه‌بعدی برای برنامه‌ریزی اکتشاف پهنه‌ها ارائه می‌دهد. هدف اصلی از این طرح، افزایش دقت، سرعت و کارایی در فرآیند اکتشاف و کاهش هزینه‌های سنتی اکتشاف است.
هوش مصنوعی به قلب اکتشاف معدنی ایران رسید
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در گام تازه‌ای برای هوشمندسازی فرآیندهای معدنی، از سامانه هوشمند اکتشاف ایمیدرو رونمایی می‌کند. تیم اکتشاف ایمیدرو سامانه «ماینیدسو» را توسعه داد و با گردآوری و استانداردسازی داده‌های اکتشافی کشور، آن‌ها را با بهره‌گیری از هوش مصنوعی پردازش می‌کند. خروجی نهایی سامانه، نقشه‌های دو و سه‌بعدی تحلیلی است که مسیر اکتشاف در پهنه‌ها و محدوده‌های معدنی را برای کارشناسان و تصمیم‌گیران مشخص می‌کند.
تحلیل کارشناسان ایمیدرو نشان می‌دهد که اجرای این طرح، مرزهای سنتی اکتشاف را تغییر می‌دهد. تلفیق هوش مصنوعی با داده‌های زمین‌شناسی، زمین‌فیزیکی و ژئوشیمیایی، دقت تحلیل‌ها را چند برابر می‌کند و زمان شناسایی ذخایر معدنی را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
آغاز پروژه از سال ۱۴۰۳
طرح توسعه سامانه هوشمند اکتشاف ایمیدرو در سال ۱۴۰۳ با محوریت مدیریت اکتشاف، همکاری مدیریت پژوهش و فناوری و نظارت مدیریت هوشمندسازی ایمیدرو آغاز شد. اجرای این پروژه را یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی برعهده دارد. هدف از این طرح، دیجیتالی‌سازی کل زنجیره اکتشاف است تا داده‌ها از لحظه جمع‌آوری تا تحلیل نهایی به‌صورت هوشمند پردازش شوند.
در این سامانه، الگوریتم‌های هوش مصنوعی تمام داده‌ها را در سه مرحله «پیش‌پردازش»، «پردازش» و «تولید لایه‌های اطلاعاتی» مدیریت می‌کنند. در مرحله نهایی، لایه‌های اطلاعاتی با یکدیگر تلفیق می‌شوند و سامانه نقشه‌های دوبعدی و سه‌بعدی را تولید می‌کند.
تحلیل: با راه‌اندازی این سامانه، زمان تحلیل داده‌های اکتشافی از چند ماه به چند روز کاهش می‌یابد و هزینه‌های انسانی و مالی به شکل چشمگیری پایین می‌آید.
نقشه‌خوان هوشمند معادن ایران
در مرحله بهره‌برداری، سامانه هوشمند اکتشاف ایمیدرو امکان دسترسی کارشناسان به لایه‌های تلفیق‌شده اطلاعاتی را فراهم می‌کند. کارشناسان پیش از آغاز عملیات اکتشاف جدید، با استفاده از این داده‌ها، نقشه راه دقیق پهنه‌ها را طراحی می‌کنند. این قابلیت، خطای انسانی را کاهش می‌دهد و تصمیم‌گیری را بر پایه داده واقعی و تحلیلی ممکن می‌سازد.
تحلیل: «ماینیدسو» با تلفیق داده‌ها و تحلیل هوشمند، نقش مغز تحلیلی اکتشاف را ایفا می‌کند. این سامانه نقطه اتصال داده و تجربه است و مسیر تحول دیجیتال در بخش معدن را هموار می‌سازد.
لایه‌های اطلاعاتی در قلب سامانه
ایمیدرو در فاز نخست، داده‌های پیشین اکتشافی را گردآوری و استانداردسازی کرده است. لایه‌های اطلاعاتی شامل عکس‌های هوایی، تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌های زمین‌شناسی-توپوگرافی در مقیاس‌های مختلف به سامانه افزوده شده‌اند. همچنین اطلاعات حاصل از مطالعات دورسنجی، ژئوفیزیک، ژئوشیمی، دگرسانی‌ها و برداشت‌های صحرایی شامل مختصات نمونه‌ها و تصاویر میدانی در سامانه بارگذاری شده‌اند.
فتاحی مجلج، مدیر اکتشاف ایمیدرو اعلام کرد که اطلاعات حاصل از حفریات اکتشافی مانند ترانشه‌ها، چاهک‌ها، گمانه‌ها و تونل‌های اکتشافی نیز به‌زودی به سامانه افزوده می‌شود. او افزود که تیم اکتشاف ایمیدرو با هدف ایجاد یک بانک داده کامل و زنده، همه فعالیت‌های اکتشافی کشور را در این سامانه متمرکز می‌کند.
تحلیل: با ادغام داده‌های زمین‌شناسی و صحرایی، ایمیدرو به سمت ایجاد یک شبکه یادگیری ماشینی پیش می‌رود که در آینده می‌تواند پتانسیل معدنی مناطق ناشناخته را نیز پیش‌بینی کند.
گام بزرگ در هوشمندسازی معدن ایران
سامانه هوشمند اکتشاف ایمیدرو نخستین گام رسمی برای تحقق معدن‌کاری دیجیتال در ایران به شمار می‌رود. این پروژه، الگویی از هم‌افزایی میان بخش دولتی، دانش‌بنیان‌ها و فناوری‌های نو است. با تکمیل این سامانه، ایران به جمع معدود کشورهایی می‌پیوندد که از هوش مصنوعی در مقیاس ملی برای تحلیل داده‌های اکتشافی استفاده می‌کنند.
تحلیل: ورود هوش مصنوعی به اکتشاف، معادلات سرمایه‌گذاری در بخش معدن را تغییر می‌دهد. ایمیدرو داده را به‌عنوان دارایی استراتژیک به‌کار می‌گیرد و روش‌های پرهزینه و زمان‌بر سنتی را حذف می‌کند.
